Tác động của lạm phát đến nền kinh tế như thế nào?

Lạm phát là một thực trạng không thể tránh khỏi đối với bất kỳ một nền kinh tế nước nhà nào cả. Lạm phát không chỉ đơn thuần ảnh hưởng đến kinh tế, đời sống nhân dân mà còn ảnh hưởng đến kinh tế thế giới. Đôi khi, chúng mang tầm ảnh hưởng lịch sử.

Nếu như bạn không hiểu sâu về các vấn đề kinh tế vĩ mô, bạn sẽ gặp khó khăn khi nhắc tới khái niệm này. Vậy lạm phát là gì? Nguyên nhân và tác động của lạm phát như thế nào?

Nội Dung Bài Viết

• Lạm phát là gì?
• Phân loại lạm phát như thế nào?
• Nguyên nhân
• Tác động của lạm phát
• Kiểm soát lạm phát
• Tóm lại

Lạm phát là gì?

Trong lĩnh vực kinh tế, lạm phát được hiểu là hiện tượng suy giảm sức mua của loại tiền tệ nhất định nào đó theo thời gian.

Tình trạng này thể hiện rõ nét trong việc mức giá trung bình của một số mặt hàng và dịch vụ tăng lên một cách bất thường.

Khi so sánh các nền kinh tế với nhau, hiện tượng lạm phát được xem là một sự phá giá của một loại tiền tệ so với những loại tiền tệ khác.

Ví dụ như, lúc trước bạn tốn khoảng 300.000 đồng để mua một cái balo. Tuy nhiên, bây giờ bạn mất 450.000 đồng để mua lại cái balo giống lúc trước. Chứng tỏ, lạm phát đã tăng 50% trong khoảng thời gian này.

Tuy nhiên, lạm phát không chỉ tồn tại trong một quy mô nhỏ hẹp, giới hạn ở một mặt hàng hay dịch vụ nhất định nào đó.

Mà chúng sẽ mở rộng về giá (tăng) trên quy mô rộng hơn, bao phủ lĩnh vực, ngành nghề hay toàn bộ nền kinh tế của đất nước.

Ở đâu có sản xuất hàng hoá, tồn tại những điều kiện, mối quan hệ hàng hoá và tiền tệ thì sẽ tồn tại lạm phát.

Phân loại lạm phát như thế nào?

Dựa vào mức độ lạm phát, ta có 3 mức độ: Lạm phát tự nhiên, lạm phát phi mã và siêu lạm phát.

Lạm phát tự nhiên

Tỷ lệ dưới 10%/năm.

Với mức độ này, lạm phát không ảnh hưởng đến kinh tế cũng như là cuộc sống sinh hoạt người dân là bao. Nói cách khác kinh tế vẫn hoạt động bình thường, ít xảy ra rủi ro và ổn định cuộc sống nhân dân.

Xem thêm: Cách tính lãi suất ngân hàng hiệu quả chi tiết 2022

Lạm phát phi mã

Tỷ lệ từ 10 đến dưới 100%.

Với mức độ này, lạm phát gây ảnh hưởng đến giá cả một cách nghiêm trọng. Cụ thể, giá cả tăng lên nhanh chóng và bất thường, dẫn đến nền kinh tế biến động lớn.

Khi rơi vào tình trạng lạm phát phi mã, người dân có xu hướng tích trữ hàng hoá, mua vàng bạc, kinh doanh bất động sản và cho vay với mức tiền lãi suất cao hơn bình thường.

Xem thêm: Một số dấu hiệu cho thấy chu kỳ tăng lãi suất sắp kết thúc thông qua việc tăng lãi suất quá mức, đặc biệt tại các thị trường mới nổi.

Siêu lạm phát

Tỷ lệ trên 100%.

Với mức độ này, mức độ lạm phát tăng cao hơn nhiều so với mức độ lạm phát phi mã. Giá thị trường tăng cao đột biến và để lại hậu quả vô cùng to lớn, ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia và khó có thể phục hồi về trạng thái ban đầu. Tuy nhiên, hiện tượng siêu lạm phát rất hiếm khi xảy ra.

Dựa vào tính chất lạm phát, ta có 2 loại lạm phát: Lạm phát dự kiến và lạm phát không dự kiến.

Lạm phát dự kiến

Xuất phát từ yếu tố tâm lý, dựa trên những dự đoán cá nhân về tốc độ tăng lên của giá trong tương lai và hiện tượng lạm phát trong quá khứ. Lạm phát được dự đoán ảnh hưởng không quá lớn và chỉ tác động đến công tác điều chỉnh chi phí sản xuất.

Lạm phát không dự kiến

Xuất phát từ những cú sốc bên ngoài và tác nhân tác động trong nền kinh tế vì đến bất ngờ nên không thể dự kiến trước được.

Xem thêm: Tỷ lệ lạm phát Việt Nam qua các năm là một vấn đề được quan tâm nhiều nhất vì đây là những chỉ số có ảnh hưởng lớn đến hệ thống kinh tế - tài chính.

Nguyên nhân của tình trạng lạm phát

Do hiệu ứng cầu kéo dài

Khi cán cầu kéo dài sẽ dẫn đến cán cung tiền tệ tăng lên và tâm lý người dùng trở nên tích cực hơn. Từ đó, kích thích tổng cầu hàng hoá, dịch vụ trong nền kinh tế tăng nhanh hơn so với khả năng sản xuất. Điều này dẫn đến giá cả “leo thang” và đồng tiền dường như bị mất giá.

Do vậy, người dùng sẽ tốn một khoản tiền chi tiêu nhiều hơn để có thể mua hàng hoá hay sử dụng dịch vụ.

Do hiệu ứng chi phí đẩy

Đây là kết quả của sự gia tăng giá cả của các yếu tố đầu vào cần thiết trong quá trình sản xuất.

Chúng xuất hiện khi nguồn tiền được chuyển vào thị trường hàng hóa hay tài sản khác, hay một cú sốc kinh tế tiêu cực,... Điều này dẫn đến chi phí thành phẩm, hàng hóa hay dịch vụ có mức giá cao hơn.

Lạm phát tích hợp

Khi hàng hóa hay dịch vụ lên giá, mọi người kỳ vọng rằng mức giá ấy sẽ tiếp tục tăng trong tương lai với tốc độ tương tự như vậy.

Lúc này, mọi người cũng sẽ yêu cầu, đề nghị thêm chi phí hay tiền lương để duy trì mức sống phù hợp của mình.

Tuy nhiên, tiền lương tăng đồng nghĩa việc các chi phí hàng hoá tiêu dùng, sinh hoạt hằng ngày cũng sẽ tăng lên, cứ thế hai yếu tố này sẽ tác động qua lại lẫn nhau.

Ngoài ra còn một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng lạm phát trong nền kinh tế đó là: lạm phát do tiền tệ, lạm phát do xuất khẩu và nhập khẩu.

Tác động của lạm phát

Khi tình trạng lạm phát xảy ra nó không chỉ đem lại những ảnh hưởng tiêu cực mà trong đó vẫn có những ảnh hưởng tích cực.

Ảnh hưởng tích cực

Khi tốc độ lạm phát còn trong mức độ lạm phát tự nhiên, tức là từ dưới 10% sẽ mang lại một số lợi ích cho nền kinh tế, chẳng hạn như:

• Kích thích tiêu dùng, hiện tượng cho vay, đầu tư vốn và giảm tình trạng thất nghiệp trong xã hội.
• Chính phủ có thêm khả năng lựa chọn công cụ kích thích đầu tư ở những lĩnh vực chưa phổ biến thông qua việc mở rộng tín dụng, phân phối lại nguồn thu nhập và đầu tư có chọn lọc về nguồn nhân lực theo định hướng mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đề ra.

Tuy nhiên, đây là công việc không dễ thực hiện và đòi hỏi tính chủ động, nếu không thì hậu quả khá nghiêm trọng.

Ảnh hưởng tiêu cực

Tác động trực tiếp lãi suất, tức là khi lãi suất trên danh nghĩa của những khoản vay tăng lên người vay không đủ khả năng trả thì sẽ dẫn đến thất nghiệp gia tăng và ảnh hưởng đến nền kinh tế như:

• Lạm phát làm ảnh hưởng đến thu nhập thực tế
• Phân phối các khoản thu nhập trở nên bất bình đẳng

Kiểm soát lạm phát

Để có thể kiểm soát mức độ lạm phát trong kinh tế ta có thể áp dụng những chính sách sau:

• Giảm bớt lượng tiền giấy trong lưu thông để hạn chế lượng tiền nhàn rỗi
• Phát hành trái phiếu
• Giảm bớt sức ép lên giá cả của hàng hoá, dịch vụ,...
• Tăng lãi suất tiền gửi
• Thi hành chính sách tài chính chặt chẽ
• Giảm các khoản chưa cần thiết
• Cân đối ngân sách Nhà nước
• Tăng các khoản quỹ hàng hoá và cân đối lượng tiền tệ trong lưu thông

Tóm lại

Không phải sự lạm phát lúc nào cũng đem đến những tiêu cực, ảnh hưởng nghiêm trọng.

Nếu biết cách vận dụng lạm phát ở mức độ đúng và không quá lạm dụng nó thì lạm phát vẫn sẽ đem lại những lợi ích tích cực cho nền kinh tế nước nhà. Mong rằng bài viết trên của Anfin đã giúp bạn hiểu hơn về tác động của lạm phát.

Xem thêm: CFD là gì? Đây là một trong những hình thức giúp các nhà giao dịch thu được lợi nhuận từ biến động giá thuộc một loại tài sản.