Lạm phát là gì? Hiện tượng lạm phát xảy ra khi nào?

Lạm phát là hiện tượng hầu như không ai mong muốn xảy ra vì nó ảnh hưởng đến mọi mặt của nền kinh tế. Vậy lạm phát là gì? Hiện tượng lạm phát xảy ra khi nào? Có cách nào kiểm soát kịp thời không? Anfin sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!

Nội Dung Bài Viết

• Lạm phát là gì?
• Hiện tượng lạm phát xảy ra khi nào?
• Cách kiểm soát

Lạm phát là gì?

Lạm phát hay còn gọi là Inflation, đây là chỉ số thể hiện sự tăng lên của mức giá chung liên tục theo thời gian dài của hàng hóa và dịch vụ. Từ đó, giá trị của một loại tiền tệ nào đó sẽ dần dần mất đi. Hiểu đơn giản, khi mức giá chung của loại hàng hóa, dịch vụ tăng cao thì một đơn vị tiền tệ lúc này sẽ mua được ít hàng hóa hơn. Chỉ số lạm phát phản ánh rõ nét về sự suy giảm sức mua trên một đơn vị tiền tệ nào đó.

Có 3 mức độ lạm phát chính và được thể hiện qua tỷ lệ phần trăm. Cụ thể:

• Lạm phát tự nhiên: Mức độ này thể hiện nền kinh tế hoạt động tương đối bình thường, rủi ro ít xảy ra và đời sống nhân dân ổn định.
• Lạm phát phi mã: Khi giá cả hàng hóa đang tăng nhanh, tỷ lệ lạm phát tăng nhanh vọt từ 10% đến mức dưới 1000% đó chính là lạm phát phi mã. Mức độ này rất dễ gây biến động lớn cho thị trường kinh tế.
• Siêu lạm phát: Mức độ lạm phát tăng rất nhanh, khó kiểm soát bởi tỷ lệ tăng vọt trên 1000%. Siêu lạm phát gây nên những hậu quả vô cùng to lớn cho nền kinh tế, mất rất nhiều thời gian để khắc phục. Tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.

Xem thêm: Các ví dụ lạm phát ở Việt Nam và trên thế giới, giúp bạn hiểu rõ hơn về tác động của lạm phát đến nền kinh tế và xã hội cùng lời khuyên đầu tư hiệu quả.

Hiện tượng lạm phát xảy ra khi nào?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng lạm phát. Anfin sẽ chia sẻ cho bạn 7 nguyên nhân khiến hiện tượng lạm phát xảy ra nhé.

Lạm phát xảy ra do cầu kéo

Hiện tượng lạm phát xảy ra do cầu kéo là khi nhu cầu tiêu dùng của người dân trên thị trường dần tăng lên. Đối với một mặt hàng hóa hay dịch vụ nào đó có nhu cầu tăng lên, từ đó giá của loại mặt hàng đó cũng tăng lên. Vì thế đã kéo theo những mặt hàng hóa, dịch vụ khác cũng tăng giá theo.

Ví dụ, đối với loại thực phẩm như thịt lợn. Nhu cầu người dân sử dụng thịt lợn tăng cao. Nguồn hàng có sẵn dần trở nên khan hiếm hơn dẫn đến giá thịt tăng lên. Không chỉ thế, do sự tăng giá đó đã kéo theo giá của các món làm từ thịt lợn cũng tăng lên và các loại nông thực phẩm khác cũng tăng theo…

Lạm phát xảy ra do chi phí đẩy

Khi giá cả của một hoặc vài yếu tố tham gia quá trình sản xuất tăng lên thì tổng chi phí sản xuất của doanh nghiệp cũng tăng theo. Từ đó giá thành của sản phẩm hoặc dịch vụ sẽ tăng giá, đây chính là hiện tượng lạm phát xảy ra do chi phí đẩy. Các chi phí đầu vào tham gia vào sản xuất gồm chi phí nguyên vật liệu, trang thiết bị, chi trả nguồn nhân lực,...

Việc cung cấp dầu giảm đi đột ngột có thể khiến giá dầu tăng cao. Từ đó, hiện tượng lạm phát do chi phí đẩy xảy ra. Dầu là một trong những yếu tố tham gia quá trình sản xuất kinh doanh cũng được xem là một phần chi phí của doanh nghiệp đó. Đương nhiên khi giá tăng cùng các chi phí sản xuất khác nên giá bán ra thị trường cũng tăng đáng kể.

Lạm phát xảy ra do cơ cấu

Trường hợp lạm phát xảy ra do cơ cấu khá phức tạp trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp - nhân lực. Khi tình hình kinh doanh của doanh nghiệp tốt, doanh thu tăng thì đồng nghĩa họ sẽ tăng phần tiền công cho người lao động. Nhưng cũng có một số doanh nghiệp tăng tiền công cho người lao động theo “danh nghĩa”.

Chẳng hạn như việc kinh doanh của doanh nghiệp không được tốt, nhưng phải cập nhật xu hướng thị trường nên buộc phải tăng lương cho người lao động. Họ buộc phải tăng giá sản phẩm để kiếm được nguồn thu đủ bù vào phần tăng lên. Từ đó tình trạng lạm phát do cơ cấu bắt đầu xảy ra.

Lạm phát xảy ra do xuất khẩu

Khi hàng hóa xuất khẩu có số lượng tăng vọt lên đến tổng cầu sẽ tăng nhưng tổng cung lại không thể đáp ứng hết được. Khi đó sẽ cần thu gom các mặt hàng trong nước để đáp ứng hết các nhu cầu xuất khẩu. Do vậy mà tình trạng cầu trong nước không được đáp ứng. Hiện tượng lạm phát xảy ra do sự mất cân bằng giữa cung và cầu.

Lạm phát xảy ra do nhập khẩu

Giá cả của các loại hàng hóa nhập khẩu thường tăng do chi phí thuế tăng hoặc xu hướng thị trường thế giới tăng. Từ đó giá bán hàng hóa sẽ có mức bán giá tăng cao. Tại một thời điểm nhất định khi mức giá chung bị ảnh hưởng bởi hàng hóa nhập khẩu tăng mạnh thì sẽ gây ra hiện tượng lạm phát.

Lạm phát xảy ra do cầu thay đổi

Mối quan hệ giữa cầu và cung thay đổi dẫn đến tình trạng nhà cung ứng độc quyền cung cấp một loại hàng hóa nào đó cùng mức chính sách giá không ổn định và tăng giá liên tục. Thậm chí hiện tượng lạm phát do cầu thay đổi này cho thấy nguồn cầu đã giảm giá thì giá bán ra cũng không hề giảm xuống.

Lạm phát tiền tệ

Khi Ngân hàng trung ương mua các loại công trái phiếu theo yêu cầu của Nhà nước, điều đó dẫn đến lượng tiền lưu thông trong nước tăng lên. Hoặc ở một trường hợp khác do ngân hàng mua ngoại tệ để giữ cho đồng tiền không bị mất giá so với tiền ngoại tệ. Tất cả là nguyên nhân dẫn đến lạm phát tiền tệ.

Cách kiểm soát hiện tượng lạm phát

Có một số cách để kiểm soát lạm phát như:

• Điều chỉnh giảm đi lượng tiền đang được lưu thông bằng cách tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, tăng lãi suất chiết khấu và lãi suất tiền gửi, giảm chi phí ngân sách,...
• Vay viện trợ từ nước ngoài
• Cải cách tiền tệ.
• Khuyến khích tự do mậu dịch, giảm thuế để tăng quỹ hàng hóa tiêu dùng.

Với bài viết này, Anfin đã chia sẻ các thông tin nhằm giải đáp thắc mắc về lạm phát là gì, hiện tượng lạm phát xảy ra khi nào và cách khắc phục. Hy vọng bạn có thể tận dụng hết những kiến thức trên để chớp lấy cơ hội đầu tư phù hợp và đặc biệt phải lưu ý vào tùy vào từng tình hình lạm phát nhé!

Xem thêm:

• 3 điều cần biết về mối quan hệ giữa lạm phát và lãi suất
• Top các cách đầu tư kiếm tiền hiệu quả không thể bỏ qua!
• Lạm phát nên đầu tư gì để sinh lời hiệu quả