Phân tích Dupont - Đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp

Phân tích Dupont là phân tích cơ bản, được nhiều nhà đầu tư sử dụng trong thị trường chứng khoán. Mô hình này cho thấy mối tương quan các chỉ số đến ROE - thước đo mức độ tăng trưởng của doanh nghiệp.

Nội Dung Bài Viết

• Phân tích Dupont là gì?
• Công thức tính mô hình Dupont?
• Ưu điểm của mô hình Dupont?
• Minh họa thực tế của mô hình Dupont
• Lời kết

Phân tích Dupont là gì?

Phân tích Dupont là từ tiếng Việt của Dupont Analysis - kỹ thuật được dùng để đánh giá khả năng sinh lời của một doanh nghiệp dựa trên các chỉ số tài chính. Phân tích Dupont xoay quanh ROE - Return on Equity (tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu). Từ phân tích này, nhà đầu tư sẽ có thông tin từng chỉ số ảnh hưởng đến ROE.

Bất kỳ nhà đầu tư chứng khoán nào cũng hiểu sự quan trọng của chỉ số ROE. Đây là chỉ số tài chính giúp nhà đầu tư lựa chọn được cổ phiếu tiềm năng bằng cách đánh giá năng lực sử dụng vốn hiệu quả của doanh nghiệp trong ngắn hạn và dài hạn.

Công thức tính mô hình Dupont?

Để tính toán mô hình Dupont, bạn cần nắm chắc công thức tính ROE.

Theo đó:

• Lợi nhuận sau thuế (Earning): Nếu có công ty con thì đây là tổng lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ.
• Vốn chủ sở hữu bình quân (Equity): Toàn bộ vốn của cổ đông, bao gồm cả vốn điều lệ, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối,...

Nhà đầu tư cần phân tích từng nhóm chỉ số trong công thức trên, sẽ thấy ROE phụ thuộc vào các điểm chính sau:

Tỷ suất lợi nhuận ròng

Công thức tính tỷ suất lợi nhuận ròng (lợi nhuận sau thuế) là:

Tỷ suất lợi nhuận ròng = LNST/ Doanh thu

Tỷ suất này cho biết doanh nghiệp có được bao nhiêu lợi nhuận trên một đồng doanh thu. Nếu tỷ suất lợi nhuận ròng tăng chứng tỏ doanh nghiệp đang vận hành tốt, do chiến lược kiểm soát chi phí hoặc tăng giá bán sản phẩm.

Vòng quay tài sản

Công thức tính vòng quay tài sản là:

Vòng quay tài sản = Doanh thu/ Tổng tài sản

Đây là thước đo tổng quát về tình hình sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Chỉ số này tăng chứng tỏ doanh nghiệp tăng trưởng doanh thu từ tài sản hiện có.

Đòn bẩy tài chính

Công thức tính đòn bẩy tài chính là:

Đòn bẩy tài chính = Tổng tài sản/ Vốn chủ sở hữu bình quân

Chỉ số này thể hiện tương quan giữa tổng tài sản và nguồn vốn trung bình sẵn có trong giai đoạn của doanh nghiệp. Chỉ số này tăng, đồng nghĩa doanh nghiệp đang tận dụng nguồn vốn vay bên ngoài để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Xem thêm: Mô hình 2 đáy là gì? Đây là mô hình phổ biến trong phân tích kỹ thuật chứng khoán để nhận diện được xu hướng tăng giảm của giá cổ phiếu.

Ưu điểm của mô hình Dupont?

Mô hình Dupont có nhiều ưu điểm trong phân tích tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp, cụ thể:

• Công thức đơn giản, ngay cả nhà đầu tư F0 cũng dễ dàng tính và phân tích các chỉ số.
• Công thức giúp nhà đầu tư hoặc chính doanh nghiệp xác định cụ thể chỉ số nào gây ảnh hưởng đến ROE qua các năm, từ đó tập trung sâu hơn vào chỉ số đó để theo dõi.
• Bản thân doanh nghiệp khi nhìn vào mô hình này cũng hình dung được các điểm cần cải thiện: tăng tỷ suất lợi nhuận bằng cách giảm chi phí, tăng giá bán để tăng doanh thu, sử dụng đòn bẩy tài chính phù hợp để phát triển hoặc quản lý tài sản hiệu quả để tăng trưởng bền vững.

Xem thêm: Tài liệu hướng dẫn đầu tư chứng khoán dành cho người mới hiệu quả và chi tiết nhất, gồm kiến thức đầu tư và cách thức chơi chứng khoán cơ bản.

Minh họa thực tế của mô hình Dupont

Cùng phân tích Dupont qua hai ví dụ thực tế bên dưới.

Ví dụ 1: FPT và Viettel

Áp dụng phân tích Dupont cho Công ty Cổ phần FPT giai đoạn quý 1-2-3 năm 2021, nhà đầu tư có các thông tin sau:

• Tỷ suất lợi nhuận ròng = Lợi nhuận sau thuế (3.786 tỷ đồng) / Doanh thu (24.953 tỷ đồng)
• Vòng quay tài sản = Doanh thu (24.953 tỷ đồng) / Tổng tài sản (13.9700 tỷ đồng)
• Đòn bẩy tài chính = Tổng tài sản (13.9700 tỷ đồng) / Vốn chủ sở hữu bình quân (60.112 tỷ đồng)

ROE của FPT trong 9 tháng đầu năm 2021 = 0.152 x 0.179 x 2.324 = 0.063 = 6.3%

So với ROE của Viettel trong thời gian tương tự =0.016 x 1.073 x 3.729 = 0.064 = 6.4%

Nhà đầu tư rút ra được những thông tin sau:

• Tỷ suất lợi nhuận ròng: FPT > Viettel
• Vòng quay tài sản: FPT < Viettel

Như vậy, mô hình Dupont trong ví dụ này giúp nhà đầu tư đánh giá về hai doanh nghiệp trong cùng một thời điểm. Phân tích Dupont còn hiệu quả ở việc đánh giá về các chỉ số qua các năm của cùng một doanh nghiệp.

Ví dụ 2: HPG

Dựa vào phân tích Dupont để tính ROE của HPG trong giai đoạn 2016-2020, nhà đầu tư cần chú ý vào các điểm sau:

Tỷ suất lợi nhuận ròng = (EBIT) / Doanh thu

Các dự án của Hòa Phát được hưởng lợi từ chính sách ưu đãi thuế của nhà nước trong thời gian dài. Tỷ suất LN trước thuế / Lợi nhuận sau thuế luôn lớn hơn 0.85 cho thấy mức thuế suất của HPG thấp hơn 15%.

Tỷ suất lợi nhuận ròng vào năm 2016 cao hơn các năm còn lại do giá nguyên vật liệu quặng sắt và than tăng, doanh thu và lợi nhuận tăng. Từ năm 2017 đến 2020, biên độ lợi nhuận giảm dần cho đến năm 2022 thì tăng trở lại

Vòng quay tài sản = Doanh thu / Tổng tài sản

Năm 2017-2018, tập đoàn Hòa Phát huy động đến 30.000 tỷ đồng để đầu tư hai dự án nhà máy Liên hợp sản xuất Gang Thép. Năm 2020 ghi nhận mức tăng doanh thu 40%.

Đòn bẩy tài chính = (tổng tài sản / vốn chủ sở hữu bình quân)

Đòn bẩy tài chính của HPG tăng dần mỗi năm. Báo cáo tài chính ghi nhận nguồn đầu tư huy động từ vay ngắn hạn và dài hạn từ Ngân Hàng. HPG là doanh nghiệp uy tín dựa trên tốc độ tăng trưởng nên có thể đánh giá việc sử dụng hiệu quả đòn bẩy, hạn chế rủi ro.

Tổng quan

Nếu đơn thuần nhìn chỉ số ROE giảm dần qua các năm mà vội vàng kết luận công ty đang hoạt động thiếu hiệu quả thì có thể sai lầm. Nhà đầu tư cần phải theo dõi kỹ báo cáo tài chính, xem xét từng yếu tố trong phân tích Dupont để tìm ra chỉ số nào tác động. Xem thêm: Báo cáo tài chính được xem như “nhật ký” ghi chép “tất tần tật” những hoạt động kinh doanh của công ty. Vậy báo cáo tài chính gồm những gì?

ROE giảm có thể đến từ nguyên nhân mở rộng sản xuất, doanh thu giảm do chi phí và vốn đầu tư lớn và tài sản, nhưng tốc độ tăng trưởng qua các năm sau khi các nhà máy đi vào hoạt động sẽ là dấu hiệu cho sự tăng trở lại của chỉ số ROE.

Xem thêm:

• Tìm hiểu mô hình nến Doji. Đây được xem là mô hình nến có nguồn gốc từ Nhật Bản. Nó là công cụ hỗ trợ nhà đầu tư dễ dàng nắm bắt tâm lý thị trường.
• Hệ số đòn bẩy tài chính là công cụ giúp doanh nghiệp phân tích cơ cấu sử dụng nguồn vốn hợp lý. Nhà đầu tư cũng áp dụng hệ số này để giao dịch trên thị trường hiệu quả hơn.

Lời kết

Phân tích Dupont là mô hình đơn giản, dễ hiểu, giúp nhà đầu tư nắm vững các chỉ số căn bản để đo lường hoạt động của doanh nghiệp. Điểm quan trọng sau khi tính toán ROE, nhà đầu tư cần phân tích từng yếu tố trong công thức để xác định nguyên nhân tác động đến sự tăng giảm của chỉ số. Cùng theo dõi nhiều bài viết hữu ích trên Anfin để đầu tư thông minh, bền vững.

Xem thêm: Pivot là một công cụ quan trọng góp phần hỗ trợ các nhà đầu tư phân tích kỹ thuật. Muốn đầu tư hiệu quả, hãy xem ngay chi tiết về Pivot trong chứng khoán.