Chi phí cơ hội là gì? Hiểu để áp dụng vào đầu tư chứng khoán

Nếu là một chủ doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư, bạn cần hiểu quy luật và ý nghĩa chi phí cơ hội là gì. Đây là thuật ngữ quen thuộc giúp bạn ra chiến lược và thực thi các hạng mục đầu tư và kinh doanh.

Nội Dung Bài Viết

• Chi phí cơ hội là gì?
• Công thức tính
• Ví dụ về chi phí cơ hội
• Áp dụng chi phí này trong đầu tư chứng khoán
• Áp dụng trong kinh doanh
• Ưu và nhược điểm của chi phí cơ hội
• Lời kết

Chi phí cơ hội là gì?

Chi phí cơ hội là thuật ngữ kinh tế để chỉ những lợi ích mất đi cho một lựa chọn không thực hiện.

Thuật ngữ này nguyên gốc tiếng Anh là Opportunity Cost, lần đầu tiên được Friedrich von Wieser - một nhà Kinh tế học người Áo - nhắc đến vào năm 1914 trong cuốn sách Theorie der gesellschaftlichen Wirtschaft.

Chi phí cơ hội cho thấy nguồn lực khan hiếm, và trong bất kỳ quyết định nào đều sẽ có những lợi ích mà cá nhân, nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp bỏ lỡ khi quyết định thực hiện phương án này chứ không phải phương án khác.

Ví dụ:

Bạn đầu tư 200 triệu vào thị trường chứng khoán thì bạn đang bỏ lỡ cơ hội được hưởng lãi suất ngân hàng. Chi phí cơ hội của dự án đầu tư này được đo lường bằng chính khoản lãi suất tiết kiệm có thể nhận được.

Chi phí này không nhất thiết là tài sản hay tiền bạc, mà còn có thể là những giá trị vô hình khác. Hiểu rộng ra như vậy để biết rằng chi phí cơ hội áp dụng trong mọi mặt cuộc sống. Quy luật này giúp bạn ra cân nhắc các phương án trước khi ra quyết định, đo lường được rủi ro và lợi ích mất đi khi đánh đổi một giá trị nào đó. Xem thêm: Phân biệt tài sản và tiêu sản là gì giúp bạn đầu tư vào những món đồ có thể làm tăng giá trị dài hạn trong tương lai, từ đó bạn sẽ sở hữu thêm nhiều tài sản hơn nữa.

Xem thêm: Tài liệu hướng dẫn người mới đầu tư chứng khoán hiệu quả và chi tiết nhất, gồm kiến thức đầu tư và cách thức chơi chứng khoán cơ bản.

Công thức tính chi phí cơ hội

Chi phí cơ hội được tính toán đơn giản như sau:

OC = FO – CO

Trong đó:

• OC - Opportunities cost.
• FO - Return on best foregone option: lợi nhuận của phương án lựa chọn tốt nhất.
• CO - Return on chosen option: chỉ số đo lường lợi ích của sự lựa chọn

Ví dụ về chi phí cơ hội

Trường hợp 1: Bạn đầu tư kinh doanh quán ăn với lợi nhuận kỳ vọng là 20 triệu/tháng,

Trường hợp 2: Bạn đi làm cho một công ty xây dựng, hưởng mức lương là 25 triệu/tháng.

Nếu bạn lựa chọn phương án kinh doanh quán ăn, thì chi phí cơ hội trong ví dụ này được hiểu là:

OC = FO – CO = 25 triệu – 20 triệu = 5 triệu

Vậy nếu tiếp tục kinh doanh quán ăn, bạn sẽ mất đi cơ hội là 5 triệu/ tháng. Ngoài ra, bạn có thể đánh đổi những giá trị vô hình khác về thời gian, công sức, sở thích, mối quan hệ…

Áp dụng chi phí cơ hội trong đầu tư chứng khoán

Thị trường chứng khoán là kênh đầu tư được nhiều người lựa chọn cả trong ngắn hạn và dài hạn. Ưu điểm của đầu tư chứng khoán là bạn được linh hoạt lựa chọn các phương án đầu tư.

Để thành công trên thị trường, bạn cần có kiến thức phân tích tình hình tài chính và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp.

Trong đầu tư, việc lựa chọn doanh nghiệp tốt và thời điểm ra quyết định vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ suất lợi nhuận của bạn. Do đó, hiểu và áp dụng nguyên tắc chi phí cơ hội giúp bạn giảm thiểu rủi ro và có chiến lược phù hợp.

Ví dụ: Bạn đang có số tiền nhàn rỗi là 200 triệu. Bạn đang cân nhắc ba phương án sau:

• Đầu tư chứng khoán với tỷ suất sinh lời dự kiến 15%-20%/ năm. Bạn cần có kiến thức nhất định về đầu tư, đọc hiểu báo cáo tài chính. Lựa chọn doanh nghiệp tốt, tiềm năng phát triển.
• Gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất 7-8%/ năm. Độ rủi ro thấp nhất, tính thanh khoản cao, không cần tốn nhiều thời gian theo dõi danh mục tài sản.
• Đầu tư chứng chỉ quỹ với tỷ suất lợi nhuận là 8-10%/ năm. Độ rủi ro trung bình. Chỉ cần định kỳ kiểm tra danh mục đầu tư. Có thể linh hoạt chọn lựa quỹ đầu tư.

Xem thêm: Nếu bạn đang tìm kiếm kênh đầu tư mới để thu lợi nhuận thì đừng bỏ qua bài viết này. Hãy thử ngay kế hoạch đầu tư tiền nhàn rỗi nhé!

Nếu lựa chọn phương án gửi lãi suất tiết kiệm hoặc chứng chỉ quỹ thì bạn sẽ đánh đổi lợi nhuận tiềm năng từ chứng khoán có khi tăng trưởng đến 30%/ năm nếu đầu tư đúng thời điểm thị trường tốt.

Nếu lựa chọn đầu tư chứng khoán thì bạn có thể đạt mức sinh lời cao, nhưng nếu thị trường rủi ro, bạn có thể mất cơ hội hưởng lãi suất ổn định khi gửi tiết kiệm ngân hàng hoặc chứng chỉ quỹ. Ngoài ra, nếu đầu tư chứng khoán, bạn cần nhiều thời gian hơn để nghiên cứu, phân tích doanh nghiệp, theo dõi danh mục đầu tư.

Xem thêm: Phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật là hai phương pháp phân tích rất phổ biến trong đầu tư chứng khoán. Đâu là sự khác biệt giữa hai phương pháp này?

Áp dụng chi phí cơ hội trong kinh doanh

Ngoài đầu tư, bạn cũng nên hiểu và áp dụng chi phí cơ hội trong công việc kinh doanh và những dự định trong cuộc sống.

Dưới góc độ một doanh nghiệp, bài toán đánh giá cơ hội các phương án vô cùng quan trọng, đôi khi mang tính chiến lược sống còn cho sự phát triển của doanh nghiệp.

Ví dụ:

Doanh nghiệp X đang lựa chọn các phương án đầu tư bất động sản với tổng ngân sách là 100 tỷ đồng.

• Phương án đầu tiên là xây dựng chung cư ở khu đất rộng 1000m2.
• Phương án thứ hai là xây siêu thị cũng tại khu đất trên.

Ở từng phương án, doanh nghiệp phải tính toán chi phí này nếu bỏ lỡ kế hoạch kinh doanh khác là gì. Dựa trên phân tích về chi phí cơ hội, doanh nghiệp sẽ xác định khả năng sinh lời trong tương lời và những rủi ro có thể gặp phải, làm cơ sở cho việc lựa chọn chiến lược.

Cũng có thể sau khi phân tích, doanh nghiệp sẽ lồng ghép cả hai phương án với nhau như xây dựng chung cư có cả siêu thị mini để tối đa hóa lợi nhuận.

Ưu và nhược điểm của chi phí cơ hội

Công thức tính đơn giản, dễ áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau. Dưới góc độ một cá nhân, nhà đầu tư hay quản lý kinh doanh, bạn cần hiểu rõ những ưu nhược điểm chi phí cơ hội là gì để sử dụng đúng cách.

Ưu điểm

Không thể chối cãi, chi phí này giúp suy nghĩ thấu đáo hơn về các phương án lựa chọn. Khi đó, bạn quản trị được kỳ vọng khi chấp nhận đánh đổi lợi ích từ các phương án khác.

Chi phí cơ hội còn hỗ trợ bạn phân tích giá trị tương đối của từng lựa chọn dựa trên các tiêu chí chung.

Nhược điểm

Bên cạnh những lợi ích có thể nhận biết, chi phí cơ hội vẫn còn vài hạn chế trong phân tích đầu tư và đánh giá dự án kinh doanh.

Để ra quyết định, không chỉ đơn giản là một bài toán cộng trừ. Ở mỗi phương án, bạn cần thời gian nghiên cứu, so sánh nhiều khía cạnh khác nhau. Nếu không có đủ thời gian và nguồn lực, bạn khó có tất cả thông tin cần thiết để phân tích.

Ngoài ra, chi phí cơ hội là chi phí đo lường dự kiến trong tương lai, không có chắc chắn ở thời điểm hiện tại. Do đó, chi phí này không được hạch toán vào báo cáo kế toán doanh nghiệp.

Lời kết

Nắm được quy luật và công thức tính toán chi phí cơ hội là gì giúp bạn có thêm thông tin để ra quyết định đầu tư và kinh doanh. Cùng đón đọc nhiều bài viết giá trị tại website của Anfin để nâng cao kiến thức và kỹ năng đầu tư chứng khoán nhé.

Nguồn tham khảo: thebalancemoney.com