Hợp đồng quyền chọn và 5 điều nhà đầu tư không thể bỏ qua!

Đăng bởi Team Anfin

- 27.10.2022

Trên sàn thị trường chứng khoán, hợp đồng quyền chọn được xem là bản sản phẩm chứng khoán phái sinh mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng cần biết. Chính vì vai trò quan trọng của nó nên bạn cần hiểu hợp đồng quyền chọn là gì, các đặc điểm để quá trình đầu tư hiệu quả hơn. Hãy cùng Anfin tìm hiểu qua hợp đồng quyền chọn nhé!

Nội Dung Bài Viết

Hợp đồng quyền chọn là gì?

Hợp đồng quyền chọn, hay còn gọi là Option Contract, là bản thỏa thuận cho phép nhà đầu tư sở hữu quyền mua/bán một loại hàng hóa nhất định nào đó.

Trong loại hợp đồng này, người sở hữu được quyền mua/bán hàng hóa với mức giá đã thỏa thuận, thực hiện giao dịch trong một thời gian nhất định.

khái niệm hợp đồng quyền chọn

Hàng hóa trong hợp đồng quyền chọn có thể là: cổ phiếu, trái phiếu hoặc tiền tệ hay các cặp chỉ số tài tính,... Hợp đồng quyền chọn là một sản phẩm đầu tư phái sinh.

Nó mang lại quyền lợi cho nhà đầu tư, tức là nhà đầu tư hoàn toàn không phải chịu nghĩa vụ phải thực hiện giao dịch.

Lấy ví dụ: Ngày 25/09/2022, bên A mua hợp đồng quyền chọn của bên B và chọn mua 250 cổ phiếu Y với giá 6$/cổ phiếu, thời hạn 6 tháng.

Đến ngày đáo hạn là 14/12/2022, bên A được quyền mua cổ phiếu Y với giá 6$/cổ phiếu. Lúc này, nếu bên A đã mua của B là 250 cổ phiếu Y, thì B bắt buộc phải bàn giao với mức giá 6$, dù giá cổ phiếu có tăng hay giảm như thế nào đi chăng nữa.

Dựa vào các yếu tố khác nhau, hợp đồng quyền chọn được phân chia thành nhiều loại và các đặc điểm khác nhau. Cụ thể như:

Theo thời gian thực hiện hợp đồng: Kiểu Mỹ hoặc châu Âu
Theo tài sản cơ sở: Hợp đồng tương lai, hàng hóa, cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số cổ phiếu, tiền tệ, lãi suất.

Nhưng về cơ bản, hợp đồng quyền chọn được chia thành 2 loại sau: Hợp đồng quyền chọn mua và bán.

Các yếu tố cần có của một sản phẩm hợp đồng quyền chọn

Mặc dù được phân chia thành nhiều loại khác nhau nhưng có một các yếu tố bắt buộc có để tạo nên một sản phẩm hợp đồng quyền chọn.

Tài sản cơ sở: đó là những hàng hóa như cổ phiếu, trái phiếu và lãi suất, chỉ số,... Đặc điểm tài sản cơ sở hợp đồng quyền chọn không có sự chuẩn hóa về số lượng, khối lượng, chất lượng,... giống như hợp đồng tương lai.
Thời điểm xác định trong tương lai: Tức là ngày đáo hạn đã được thỏa thuận trước đó.
Giá thỏa thuận: Mức giá giao dịch trong tương lai của hợp đồng cơ sở đã được ấn định trước, tại thời điểm ký kết hợp đồng.
Kỳ hạn hợp đồng: Thời gian kể từ ngày ký kết đến ngày đáo hạn hợp đồng quyền chọn.

các yếu tố của một sản phẩm hợp đồng quyền chọn

Các thuật ngữ liên quan đến hợp đồng quyền chọn

Phát hành chọn: Tức là hoạt động bán hợp đồng quyền chọn. Lưu ý: chỉ phát hành quyền chọn khi có chứng khoán cơ sở - quyền chọn không có chứng khoán cơ sở là quyền chọn khống.
Phí quyền chọn, giá quyền chọn: Đây là mức phí mà người bán quyền chi trả cho người mua và đổi lấy quyền chọn mua, bán.
Giá thực thi quyền: Đây là mức giá mà tại nó quyền chọn sẽ được bán/được mua.
Ngày đáo hạn: Ngày quyền chọn hết giá trị.

Hợp đồng quyền chọn giao dịch trên thị trường nào?

Hiện nay, các sản phẩm chứng khoán phái sinh này đang được thực hiện giao dịch trên 2 thị trường chính đó là:

Giao dịch trên thị trường tập trung

Thị trường tập trung là thị trường có tính minh bạch cao, các thông tin về giá cả và dữ liệu, số liệu được thông báo rõ ràng vào cuối ngày.

Khi giao dịch trên thị trường này, hợp đồng quyền chọn sẽ được đảm bảo chuẩn hóa về quy mô, số lượng, chất lượng hàng hoá.

Qua đó, hợp đồng quyền chọn càng tăng thêm về tính thanh khoản, dễ dàng chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư.

Hợp đồng quyền chọn giao dịch trên thị trường nào

Giao dịch trên thị trường phi tập trung

Khi giao dịch trên thị trường phi tập trung, hợp đồng giao dịch sẽ được giao dịch dựa trên sự thỏa thuận của 2 bên mua và bán, không có sự can thiệp từ bên thứ ba.

Các sản phẩm chứng khoán phái sinh trên thị trường này mang tính linh hoạt và khả năng tập trung cao.

Tuy nhiên, các thông tin sản phẩm không được niêm yết cụ thể trên sàn thị trường giao dịch.

Vì thế, dẫn tới khả năng thanh khoản của hợp đồng cũng khá thấp, số lượng giao dịch thấp, thống kê chiếm 2% tổng khối lượng giao dịch của thế giới.

Tại Việt Nam, hiện nay chỉ có dạng hợp đồng tương lai là sản phẩm chứng khoán phái sinh được niêm yết trên sàn giao dịch. Tài sản cơ sở của bản hợp đồng quyền chọn chủ yếu là: ngoại tệ và ngoại hối.

Các giao dịch hợp đồng quyền chọn ở nước ta chưa được mở rộng, vẫn còn mang tính nhỏ lẻ, chủ yếu được thực hiện tại trên sàn trường phi tập trung.

Ưu điểm của hợp đồng quyền chọn

Nhờ vào hợp đồng quyền chọn nhà đầu tư sẽ có thêm nhiều thời gian để phân tích về xu hướng, dao động giá của hàng hoá.
Kết hợp giao dịch hợp đồng quyền chọn nhà đầu tư sẽ tối ưu mức lợi nhuận cao nhất khi tham gia giao dịch trong trường hợp dao động giá thị trường diễn ra đúng với xu hướng mà nhà đầu tư dự đoán.
Qua lệnh bán quyền chọn nhà đầu tư có thể thu lại lợi nhuận kép, từ đó tối ưu lợi nhuận.
Hợp đồng còn là chìa khoá, là bảo hiểm cho nhà đầu tư, giảm tối đa các rủi ro khi đầu tư cổ phiếu không như ý muốn.
Khi trường hợp giá cổ phiếu đi ngược lại so với dự tính ban đầu của nhà đầu tư thì nhà đầu tư có thể chọn mua quyền bán.
Khi có lợi nhuận từ quyền chọn bán mang lại, sẽ giảm 1 phần thiệt hại do cổ phiếu đã mua bị tụt giá.
Hợp đồng còn cho phép nhà đầu tư hưởng lợi từ sự biến động giá chứng khoán, không cần phải thanh toán hết toàn bộ giá trị mã chứng khoán ấy.

Nhược điểm của hợp đồng quyền chọn

Cấu trúc và cách giao dịch với hợp đồng quyền chọn khá phức tạp. Nên nếu không có kiến thức chuyên sâu về chúng, hoặc không biết kết hợp với những hợp đồng phù hợp thì nhà đầu tư không thể khai thác tối ưu hiệu quả.

Vì đem lại lợi nhuận tuyệt đối cho nhà đầu tư nên hợp đồng quyền chọn được mua khá nhiều. Tuy nhiên, việc mua nhiều này được thực hiện với mục đích đầu cơ tích trữ. Khi được mua quá nhiều, chúng sẽ gây biến động vượt qua biên độ dự kiến về giá chứng khoán.

Ở Việt Nam, các giao dịch hợp đồng quyền chọn chưa được mở rộng, vẫn còn mang tính nhỏ lẻ, chủ yếu được thực hiện tại trên sàn trường phi tập trung. Vì thế, tính thanh khoản của hợp đồng khá thấp.

Tóm lại

Hợp đồng quyền chọn sẽ là một công cụ hỗ trợ tuyệt vời nếu nhà đầu tư biết cách khai thác và kết hợp chúng một cách hợp lý. Trong bài viết trên, Anfin đã khái quát một số thông tin cơ bản, giúp các bạn hiểu rõ hơn về loại hợp đồng này. Anfin xin chúc các nhà đầu tư thành công!

Nguồn tham khảo: investopedia.com